Kerala: gods own country

Annet en ik zijn een weekje uit Pune weg geweest voor een vakantie in de staat Kerala in Zuid West India.

Toen we net in Cochin waren hoorden we ’s avonds van de bomaanslagen in Pune. Wat een timing zeg. De German Bakery in Pune werd volledig opgeblazen met 13 doden en meer dan 50 (zwaar) gewonden. De German Bakery was een broodjeszaak annex koffieshop waar veel mensen uit de Osho/ Ashram kwamen. Ook Annet en ik kwamen er regelmatig en we zijn er vorige zomer nog geweest met eerst Jinny en Bas en later ook met Ben, Elly, Christiaan, Ida en Tom. Ja, dan komt het wel erg dichtbij ineens.

De Bakery werd opgeblazen middels een achtergelaten rugzak met een bom erin. Beveiliging was er eigenlijk niet en was tot dan toe ook niet nodig. De aanslag lijkt gericht te zijn geweest op Osho/ Ashram toeristen, maar die kwamen er alleen overdag. De aanslag vond in de avond plaats en verklaart waarom er praktisch alleen Indiers zijn getroffen.

Nu een week later is het stof neergedwarreld en is er eigenlijk niets veranderd t.o.v. de situatie voordat we op vakantie gingen. De beveiliging in winkelcentra is nog steeds op hetzelfde niveau en we hebben gelukkig geen last van paniekreacties in Pune. Het is echter wel een even wennen dat wij in een 2-tier stad zoals Pune ook worden getroffen na aanslagen in 1-tier steden zoals bijvoorbeeld Mumbai onlangs in November 2008. Na de foto’s van Kerala ook wat foto’s over de Pune blast.

Goed terug naar Kerala ook wel ‘gods own country’ genoemd en dit verhaaltje gaat jullie uitleggen waarom.

Maar eerst even terug in de tijd……..

Zomer 1996: Wij zijn met de kinderen om 5.00 voor zonsopgang opgestaan om op Bali dolfijnen te kijken. In een smalle boot zitten we met ons vieren nog slaapdronken achter elkaar met een Balinese stuurman. Jinny zit voorin dan Annet, dan Bas en ik achteraan. Steeds roept onze Balinese stuurman dat hij dolfijnen ziet en stuurt de door een motor aangedreven bananen boot door de golven; Jinny wordt zeiknat, maar dolfijnen hebben we niet gezien,. Kon me toen al voorstellen dat vanwege al die motorische herrie, veroorzaakt door al die bananen boten, elke weldenkende dolfijn zijn eigen plan zou trekken.

Februari 2010: Deja vu. Annet en ik zijn om 5.00 voor zonsopgang opgestaan om in Kerala Zuid West India ‘Wild Live te spotten’ in het Periyar Wild Parc. In een jeepje gaan we vanaf zonsopgang nog slaapdronken op zoek naar olifanten, tijgers of wat zich ook maar wil laten zien. De geschiedenis herhaalt zich. Alle jeeps bij elkaar maken zo’n herrie dat alles wat leeft en niet menselijk is zich snel uit de voeten maakt. Kan ik me zelfs bijna 14 jaar later nog steeds alles bij voorstellen!
Maar ach wat een prachtig gebied dit Periyar Wild Life Parc en we hebben eerlijk is eerlijk wel één bizon gezien (althans Annet, ik zag niets), een paar aapjes en voorindische reuzeneekhoorns.

Zoals gezegd zijn we dus net een weekje in Kerala geweest Annet en ik. Werden we bij onze eerder tripjes in India blij verrast door de prachtige cultuur, in Kerala toch vooral om de wondermooie natuur. Ook is Kerala een staat met het laagste analfabetisme in India. Het is er overal schoon (zeker in vergelijk met andere plekken in India) met goed aangelegde wegen (zonder die vervelende speedbreakers). De mensen ogen aardig en gezond en er zijn bijna geen geen bedelaars.

Startend vanuit Pune vlogen we via Bangalore naar Cochin vanwaaruit we een geweldige rondtrip van een dag of zeven (en zes nachten) door Kerala hebben gemaakt:

- Start in Cochin aan de kust in het zuid westen van India, met o.a. een fort, leuke winkeltjes en aan de kust de Chinese visnetten. Het schijnt dat je aan de zee dolfijnen kunt zien, maar je begrijpt dat wij met ons verleden alleen maar water zagen.

- Een uurtje of 5 rijden vanuit Cochin naar het oosten brengt je op eenzame hoogte van ca. 2000 meter in Munnar, met onderweg o.a. rubberbomen en bovenop in Munnar wonderschone aangelegde theeplantages. Munnar geeft je vanwege de hoogte en de prachtig aangelegde natuur het gevoel dat je zomaar ergens op wintersport bent in Toscane. Heerlijke ijle schone lucht en overal waar je kijkt een adembenemend uitzicht. Het is werkelijk ‘gods gift to the postcard industry’.

Zijn we ook in een thee museum geweest waardoor we nu alles weten over thee, bijvoorbeeld dat India het 3e theeland ter wereld is achter China en (jazeker lieve mensen) slechts op neuslengte het verrassende Turkey (may I have your votes please).

- Vanuit Munnar naar het zuiden is het een uurtje of 4 naar Thekkady dat je op ca. 1600 (en iets minder eenzame) meter hoogte brengt, met een leuk binnenstadje en vlakbij een Wild Life parc in Periyar waarover ik al het e.e.a. heb verteld.

De trip tracht eerst via de jeep (tevergeefs) dieren te spotten, waarnaar je een uurtje of 3 door het zwaar gedimensioneerde bos achter een niet aflatende gids aan moet lopen (knap Annet, speels gemak!). In het bos zagen we over de ca. 12 km bospaden wel olifanten keutels, maar de eigenaars gaven niet thuis. Na het bos is het de bedoeling om nog nog een uurtje of wat in een bootje op het meer te varen, waarvoor wij vriendelijk doch dringend hebben bedankt om uiteindelijk met de jeep weer terug naar je appartement of hotel te rijden. Alles bij elkaar 4600 rupees (of 75 euri) per stel, maar dan zie je ook niets :). Nogmaals zonder gekheid een prachtig park en zeker de moeite waard.
Thekkaday staat tot slot ook bekend om haar prachtige spice gardens waar ik een ayurvedische olie heb gekocht voor de beginnende atritis in mijn rechter pink. Nooit geschoten is altijd mis of zoals de meester altijd zegt: als je niet schiet kan je niet scoren.

- Thekkady verlaat je door een uurtje of 3.5 terug naar het oosten naar Alleppey (ook wel Allappuzha) te rijden, waar zich de o zo bekende backwaters bevinden en waar delen van Alleppey zelfs onder de zeespiegel liggen. Je kunt hier in/op een houseboat door de kilometerlange kanalen varen of een hotelletje nemen en een bootje huren. De houseboat is ook letterlijk een huisboot met airco, TV schotel en vaak rieten daken. Wij hebben de house boat genomen, lekker luxe en relaxed. Volgende keer nemen we een Hotelletje en huren vervolgens een bootje zodat we ook in de kleinere kanalen kunnen komen. In beide gevallen prachtige plaatjes op het water en langs de oevers met zicht op het alledaagse leven aldaar.

De houseboats worden vaak verhuurd aan pas getrouwde stelletjes, die later met de kinderen weer terug moeten, daar ze natuurlijk de hele tijd in de airco kamer hebben doorgebracht :) en niets van de backwaters hebben meegekregen. Voor ons was dat uiteraard even ‘op karakter doorbijten’ (:)) om uit die kamer weg te blijven wat zelfs na bijna 25 jaar huwelijk (ja, ja lieve mensen op 17 april dit jaar) geen sinecure was.

- Tot slot is het vanuit Alleppey dan nog 2 uurtjes naar het ten noorden liggende vliegveld in Cochin

Prachtig rondje. Kost wat, maar dan heb je ook echt wat.

Om nu niet in dit deel een ellenlang verhaal op te hangen laten we bij deze de foto’s maar spreken. In de PS hieronder wat meer over het bijzondere Kerala. Maar nog één ding. Mocht je echt niets te doen hebben en je hebt wat geld over, ga naar Kerala kom tot rust, geniet en kijk je ogen uit!

Knuffel Willem



P.S. Voor de liefhebbers het raadsel van Kerala


Uit: Ode, online community voor intelligente optimisten door Bill McKibben mei/ juni 1999, een samenvatting.

In 1999 was Kerala arm, zelfs voor Indiase begrippen. Het inkomen per hoofd werd geschat tussen de 180 en de 300 euro per jaar (note: nu 10 jaar later ligt dat inkomen een factor 3 hoger).

De economy werd/ wordt gedragen door export van peper, thee, natuurlijk rubber, kokosnoten, cashew, bananen, kruiden zoals kardamon, vanilla en de laatste jaren ook door het toerisme. Tevens komt er veel inkomsten van mensen uit Kerala die in het middenoosten werken en hun spaarcenten naar Kerala sturen.

Maar nu het vreemde:

- De levensverwachting van de man in Kerala lag in 1999 rond de 70 jaar tegen 73 jaar in Nederland (nu in 2010 ligt dat getal in Kerala zelfs op 75 jaar en de rest van India op 64)

- Het alfabetisme in Kerala ligt op 91%

- Het geboortecijfer schommelde rond de 18 per duizend inwoners tegen 16 per duizend in Nederland (in 2010 ligt dat in Kerala al op 14 per duizend en is verder dalende). Maw het aantal kinderen per vrouw in Kerala lag/ ligt ongeveer gelijk aan het aantal kinderen per vrouw in Nederland. Twee kinderen per gezin is de sociale norm in Kerala

- Waren er in India per 1000 mannen gemiddeld slechts 923 vrouwen (zie ook ‘vrouwen in India’) in Kerala zijn dat er 1040 ongeveer zoals het zou moeten.

Het vreemde is dus dat Kerala qua levensverwachting, geboortebeperking en alfabetisme te vergelijken is met een welvarend land in het westen, zonder de economisch welvaart of materiele rijkdom die die westerse landen kenmerken. Zelfs de heterogene samenstelling van de bevolking 60% hindoes, 20% moslims en 20% chiristenen heeft daarop geen nadelig effect.

In vergelijkbare arme landen met vergelijkbare inkomens als Kerala ligt de levensverwachting rond de 58 jaar, kan slechts de helft van de bevolking lezen en schrijven en ligt het geboortecijfer rond de 40 per duizend inwoners, oftewel zo’n slordige 2.5 keer zoveel kinderen per vrouw als in Kerala en Nederland.

Hoe doet Kerala dat nu? Het antwoord hierop is niet eenvoudig maar hierbij een aantal mogelijkheden:

- Alle kinderen gaan naar school en overal wordt onderwijs gegeven. Toen na een onderzoek bleek dat er nog 175.000 mensen analfabeet waren werd een programma samengesteld met veel vrijwilligers om het anafabetisme ‘uit te roeien’. Er werd lesgegeven in stallen, in de openlucht op binnenplaatsten, aan de kust, in de heuvels en voor slechtzienden werden speciale brillen aangeschaft. Annet en ik hebben verschillende kinderen in prachtige schooluniformen voorbij zien komen en ook op de backwaters zijn ‘schoolboten’ (zie foto 23) die ’s ochtends de kinderen ophalen.

- De voornaamste reden van de push op het onderwijs is blijkbaar te danken geweest aan miltante actiegroepen (rond de jaren 1920 en 1930) die voor hervorming van het kastenstelsel waren en waar de toenmalige vorsten de roep om meer onderwijs inwilligden. Later rond 1960 werden door de ‘linkse politiek’ de onderwijs programma’s uitgebreid naar het noorden van Kerala. Er werden ook studiebeurzen verstrekt aan de zogenaamde ‘onraakbaren’ en in stamverband levende mensen. Politiek links zette deze ingeslagen weg door in de jaren 80.

- De houding tegenover meisjes verklaart ook veel. Eerder werd al gesteld dat de verhouding vrouwen en mannen in Kerala overeenkomt met het genemateriaal van de vrouw; de levensverwachting van de vrouw ligt simpelweg hoger dan die van een man.
Vrouwen die als kind goed worden gevoed en behandeld en kunnen lezen en schrijven richten hun leven beter in. In Kerala trouwt de gemiddelde vrouw op haar 22ste in de rest van India rond haar 18e. Blijkbaar schijnt het wereldwijd zo te zijn dat vrouwen met ten minste lagere school gemiddeld twee kinderen minder krijgen dan ongeschoolde vrouwen.

- Beschikbaarheid van betaalbare gezondheidszorg. Om de paar kilometer is een polikliniek waar spiraaltjes en andere voorbehoedsmiddelen gratis worden verstrekt. Tevens verstrekt de kliniek ook voor weinig geld gezondheidszorg aan kinderen.


Het ontbreken van kastenonderscheid, godsdiensthaat, onmachtigheid door anafabetisme en erge vormen van sexsediscriminatie brengt in Kerala een aparte sfeer teweeg. Wikepedia bestempelt deze ogenschijnlijke economische tegenstrijdigheid als het 'Kerala fenomeen'.

Het lijkt wel of Kerala de weg wijst naar een ideaal. Meer magen gevuld, meer geschoeide voeten en een gevoel van tevredenheid, naast een overvloed aan de noodzakelijkste behoeften zoals gezondheidzorg, onderwijs en gemeenschapleven en dat met zo min mogelijk aanslag op het milieu. Het bruto nationaal produkt wordt in het westers denken vaak als synoniem van succes gehanteerd, maar moet helaas ook worden gerelateerd aan liters benzine met dito uitstoot, weggegooid afval etc, etc. Kerala kan ons via die weg grondig aan het denken zetten.

Voor mij is er nog één reden meer die niet specifiek in bovenstaand artikel wordt genoemd, namelijk de heerlijke schone lucht en de prachtige natuur in Kerala. Een dergelijke omgeving brengt volgens mij het beste naar boven in mensen. De prikkelbaarheid die voortkomt uit luchtvervuiling, files en fast food werkt dat in andere delen van de wereld alleen maar tegen.